Diana Ozon | 04 Maart 2004Ik Ben Geonaut Geworden
De kunst van het overal tegelijk zijn
"Te zijn of niet te zijn, is de vraag" van William Shakespeare die nu kan worden vervangen door "ben ik hier of ben ik daar". Het publiek en ik zien mij op een groot scherm voor ons. Ik sta voor te dragen voor mezelf. De zaal kijkt met mij mee: ikzelf sta achter in de zaal en kijk tegen ruggen aan.
Ik weet de Aarde, althans dit halfrond, bespannen met mijn woorden. Ik word qua aura, uitstraling, dun als uitgerekt elastiek: bespeel een planeetgroot terrein. Heel veel meer aandacht zuigt aan mij dan hier aanwezig om directe feedback van te krijgen. De performance kost ongekend veel kracht maar het lukt me.
Dit is het mooiste wat mij ooit is overkomen. De tranen van ontroering lopen over mijn schmink terwijl ik voorlees.
Mijn stem reikt buiten de Aarde bij de sterren en de volle maan per satelliet naar de andere kant van de oceaan. Of misschien gaat mijn taal, vertaald in enen en nullen via een zeekabel bij de kraakvissen, wrakken en schatten over de oceaanbodem.
Buiten is het volle maan. Ik sta op de aardbol.
Door de reistijd van de informatie, de bits en bytes, voel ik de meetbare afstand. Mijn woorden gaan over de horizon, van duisternis hier in Europa naar de ochtend daar in Canada en weer terug. Ik weerkaats over de planeet.
In Toronto zie ik mezelf op een tv-scherm in echo bewegen. Even vergeet ik mezelf en kijk wat ik doe zonder te denken aan dat wat daarnet dit beeld in beweging heeft gezet. In slowmotion danst mijn hand door de ruimte en wijst mij op zijn reis door de tijd. Ik ben al bijna astronaut. De afstand is te relativeren: het is nog binnen de dampkring... Ik ben geonaut geworden.
"Hoe ben ik hier" vraagt de danseres en filosofe Susan Kozel zich af tijdens haar deel van de lezing in Londen en ik denk met haar mee. Ik spiegel me aan mezelf op internet: zit mijn haar goed, zal ik mijn vest dichtdoen?
Met schokjes, van datapakketjes die over en weer gaan, zie ik hoe ik het heb gedaan. Wetenschappers, technici en andere geïnteresseerden kijken goedkeurend mee. Het beeld ziet er, hoor ik fluisteren, prachtig uit.
Het doet me denken aan de tv-demonstraties in theater- of salonopstelling aan het begin van de twintigste eeuw. Een avond voor notabelen ter introductie van de film of welke vinding dan ook: 'komt dat zien'.
Waarom mag ik dit doen? Omdat lezingen van het bedrijfsleven saai zijn om naar te kijken. Kunstenaars brengen de meerwaarde van een nieuwe visie mee. Had ook een dichter als eerste mens naar de Maan gestuurd!
Tijdens het afsluitende internationale vragenrondje herken ik op het scherm een vraagstelster in Amsterdam: het is mijn zusje Mathilde muPe. Ze zegt: "Ik wil weten hoe jij je nu voelt daar in Delft." Een gespreksleider vraagt naar de motivatie van haar vraag. Ze antwoordt: "Wij moderne zusters moeten dit alvast voor de familie uitproberen. Ik kan niet wachten tot het gewoon is."
Diana Ozon
Verslag geschreven in de trein terug uit Delft tegen middernacht op weg naar Amsterdam op 5 oktober 1995.
Na afloop van een lezing via live videolinks vanuit het Techniek Museum in het kader van The world series on culture and technology over 'Aanwezigheid', mmv Wim Nijenhuis, Bert Mulder, Jeroen van der Velden, Susan Kozel en mijzelf, Diana Ozon. Overige deelnemers en toeschouwers waren aanwezig in het Vormgevings Instituut te Amsterdam, in Londen, in Media GN te Groningen en in het Mcluhan Institute te Toronto, Canada. Het was te zien en beluisteren via het world wide web.
Zie ook: Compoezie
En ook: Wat was BBS Letterboard?